جهل مردم چه تاثیری در شهادت امام حسین(ع) و یاران با وفایش داشت؟
مقصود از جهالت مردم این نبود که چون مردم بیسواد بودند و درس نخوانده بودند، مرتکب چنین عملی شدند و اگر درس خوانده و تحصیل کرده میبودند نمیکردند. نه، در اصطلاح دین «جهل» بیشتر در مقابل «عقل» به کار برده میشود و مقصود از آن تنبّه عقلی است که مردم باید داشته باشند و به عبارت دیگر قوّة تجزیه و تحلیل قضایای مشهود و تطبیق کلیات بر جزئیات است و این چندان ربطی به سواد و بیسوادی ندارد. علم، حفظ و ضبط کلیات است و عقل قوّة تحلیل است. به عبارت دیگر امام حسین(ع) شهیدِ فراموشکاری مردم شد، زیرا مردم اگر در تاریخ پنجاه شصت سالة خودشان فکر میکردند و قوّة تنبّه و استنتاج و عبرتگیری در آنها میبود و به تعبیر سیدالشّهداء که فرمود: «اِرْجِعوا اِلی عُقولِکُمْ» اگر به عقل و تجربة پنجاه شصت سالة خود رجوع میکردند و جنایتهای ابوسفیان و معاویه و زیاد در کوفه و خاندان اموی را اصولاً فراموش نمیکردند و گول ظاهر فعلی معاویه را ـ که دمزدنش از دین به خاطر منافع شخصی است ـ نمیخوردند و عمیق فکر میکردند و حساب میکردند آیا حسین(ع) برای دین و دنیای آنها بهتر بود یا یزید و معاویه و عبیدالله، هرگز چنین جنایتی واقع نمیشد. پس در حقیقت علت عمدة اینکه مردمی نسبتاً معتقد به اسلام، این طور با خاندان پیغمبر رفتار کردند در صورتی که همانها حاضر بودند قربةً الی الله در جنگ کفار شرکت کنند، فقط و فقط فراموشکاری مردم و گول ظاهر خوردن آنها بود، یعنی نتوانستند پشت پردة نفاق را ببینند. ظاهر شعائر اسلامی را محفوظ میدیدند و توجه به اصول و معانیِ از بین رفته نداشتند.
بیایید جاهل نباشیم تا مانند اهل کوفه مقابل امام زمانمان نایستیم.